Naszyjnik

Naszyjnik – cenny od lat element damskiej biżuterii

Naszyjniki od wielu lat ozdabiają szyje i dekolty wielu kobiet na całym świecie. Są jednymi z najbardziej popularnych ozdób. Nic dziwnego, bowiem dobrze dopasowane do typu urody i stylizacji dodają wdzięku, kobiecości, pewności siebie i stylu. Bez względu na to, czy stanowią dodatek do koszuli, sukienki, czy topu warto je mieć i komponować z innymi elementami biżuterii. Naszyjniki najczęściej są produkowane z metalu w formie łańcuszka połączonego z zawieszką, wisiorkiem lub medalionem. Wytwarzane są również z tkaniny, sznurków i rzemieni. Najczęściej łączone są z kamieniami szlachetnymi, bursztynami, muszelkami.

Historia naszyjników

Naszyjniki towarzyszą kobietom już od najstarszych cywilizacji, ale nosili je również mężczyźni. Sięgano po nie już w epoce paleolitu środkowego. W tym okresie wytwarzano naszyjniki z muszli mięczaków. W kolejnych okresach wykonywano naszyjniki z kamienia, zębów, kości i muszli. Następnie wraz z rozwojem technologii i nabycia przez ludzi technik pozyskiwania metali, rozpoczęto wytwarzanie ozdób ze złota, srebra i innych cennych metali. Już w 4000 roku p.n.e. mieszkańcy dzisiejszego Iraku tworzyli naszyjniki poprzez nawlekanie koralików na rzemyki. W ten sposób projektowali przeróżne kompozycje. W 2600 roku p.n.e. zaczęto tworzyć ten rodzaj z niewielkimi złotymi wykończeniami. Warto wspomnieć również o Starożytnym Egipcie, w którym modne były szerokie, duże naszyjniki z ciężkimi elementami. Wtedy już oprócz funkcji estetycznej naszyjniki zaczęły pełnić funkcję symboliczną. Egipcjanie i Egipcjanki nosili naszyjniki na obojczykach. W tym samym czasie na wyspie Krecie, położonej nad Morzem Śródziemnym panowała moda na biżuterię z dużymi elementami w kształcie głów zwierząt. Po raz pierwszy pojawiły się wtedy splatane łańcuszki. Starożytni Etruskowie zaś w tworzeniu naszyjników, wykorzystywali metale szlachetne. W Starożytnej Grecji popularna była technika repousse z delikatnym wykorzystywaniem koralików, a także hybryda, którą stworzyli samodzielnie, inspirując się tym, co najcenniejszego miały inne narody w sztuce. Był to jeden z najlepszych okresów biżuterii złotnictwa w historii rejonów Morza Egejskiego. Starożytni Rzymianie widząc sukces Greków, postanowili przejąć ich tradycję, uzupełniając je o różnorodne barwy. Jako pierwsi zaczęli stosować kolorowe kamienie szlachetne, które były szlifowane w kaboszony (gładkie, wypolerowane powierzchnie). Dodatkowo posługiwali się złotymi monetami, które zawierały wizerunki panujących władców, ich podobieństwa, a także panujących bogów mitologicznych. Przez wieki sięgano w jubilerstwie do tej tradycji i rzeźbiono przeróżne popularne postaci.

Materiały aktualnie wykorzystywane do tworzenia naszyjników

Choć minęły wieki, naszyjniki nadal są niezwykle popularne, jednakże wykorzystuje się w ich produkcji nieco inne sposoby, materiały i ozdoby. Do najczęściej stosowanych materiałów zaliczyć można: kamienie i metale szlachetne, półszlachetne, bursztyny, czy też tworzywa sztuczne tj. plastik czy barwione szkło. Oto popularne materiały wykorzystywane w produkcji naszyjników damskich.

• SREBRO
  Srebro to najpopularniejszy metal szlachetny, który cechuje się atrakcyjnym srebrzystobiałym kolorem. To materiał niezwykle plastyczny, który można dowolnie formować w różne kształty i pozyskiwać z niego różne wyroby, w tym naszyjniki. Srebrne naszyjniki wymagają dokładnej i systematycznej pielęgnacji, gdyż nawet długo nieużywane tracą blask, matowieją, a nawet przybierają ciemną nieładną barwę. Srebrna biżuteria może być czyszczona u praktycznie każdego jubilera. Srebro jest tańsze od złota, gdyż częściej od niego występuje. Srebrne naszyjniki najczęściej są dostępne w próbie 925.
• ZŁOTO
  Złoto to tworzywo artystyczne, które ma najwyższą jakość. To jeden z najbardziej wartościowych materiałów w jubilerstwie na całym świecie. Aktualnie jest ono często barwione i mieszane z innymi metalami, przy zastosowaniu najnowocześniejszych sposobów i technologii. Złoto jest metalem niezwykle wytrzymałym i popularnym. Występuje w takich barwach jak: biała, czerwona, różowa, niebieska, ciemnofioletowa. To metal miękki i bardzo rzadko występujący w czystej postaci. Aby uzyskać wyrób w postaci złotego naszyjnika, wymagane jest dodanie innych metali. Próbę złota, czyli zawartość jego w stopie, wyraża się w promilach bądź karatach. Stosuje się to po to, aby określić zawartość złota w danym wyrobie jubilerskim.
• PLATYNA
  Platyna to metal szlachetny, występujący w stanie naturalnym w przyrodzie. Jest to bardzo cenny surowiec w jubilerstwie, gdyż występuje niezwykle rzadko. Platyna ma szerokie zastosowanie w jubilerstwie i wykorzystywana jest do oprawy brylantów. Platyna ma połyskliwy i srebrzystobiały kolor. Wytwarza się z niej wartościowe elementy biżuterii, w tym naszyjniki. Głównie występuje w obszarach Uralu i Kanady, Sudbury w Ontario, a sporadycznie w Stanach Zjednoczonych, Afryce Południowej i w rejonach Bogoty.
• DIAMENTY – BRYLANTY
  Najrzadziej występującymi kamieniami szlachetnymi są diamenty. Ma to wpływ na ich wysoką wartość w jubilerstwie. Diamenty to najcenniejsze kamienie na świecie. Stanowią najtwardszy minerał, który występuje w przyrodzie, a zarazem najczystszą, krystaliczną formę węgla. Wytwarzane są z nich bardzo drogie i luksusowe elementy biżuterii, w tym naszyjniki.
• STAL CHIRURGICZNA
  Stal chirurgiczna to inaczej stal jubilerska, nierdzewna lub szlachetna. W szczególności jest wykorzystywana do produkcji niedrogiej biżuterii, w tym naszyjników. Można powiedzieć, iż jest to o wiele tańszy odpowiednik złota i srebra. Stal nierdzewna to materiał bardzo prosty w obróbce, co pozwala pozyskiwać z niej wiele różnych estetycznych i modnych kształtów. Dużą zaletą biżuterii ze stali chirurgicznej, jak już wcześniej wspomnieliśmy, jest niska cena. Stal nierdzewna daje wiele różnych możliwości. Można z niej wytwarzać elementy biżuterii o wysokich walorach estetycznych, nieodbarwiające się, niematowiejące i nieuszkadzające się. Zaletą stali chirurgicznej jest to, ż jest bezpieczna dla skóry i zdrowia jej użytkowników, nie wywołuje alergii i żadnych zmian skórnych.
• BURSZTYN
  Nazwa bursztyn pochodzi od słowa Bernstein, które w języku niemieckim oznacza „płonący kamień”. Stanowi twardą kopalną żywicę drzew iglastych, czasami także żywicujących liściastych drzew z grupy bobowców. Bursztyn istnieje już od początku życia ludzi na ziemi. Był i jest surowcem niezwykle wartościowym i popularnym w całej Europie. W Polsce funkcjonuje bardzo dużo pracowni bursztynu, przede wszystkim na terenie Gdańska. Przedmioty tworzone z bursztynu, które najczęściej były wówczas dostępne to różnego rodzaju: pudełka, figurki, mozaiki, sekretarzyki i wiele innych tego typu drobiazgów. Wiele osób przypisywała i przypisuje także współcześnie bursztynowi niezwykłe moce. Jest on przede wszystkim wykorzystywany do wyrobu biżuterii. Bursztyn najczęściej występuje w kolorze brązowym, żółtym, wiśniowym i koniakowym, ale można również spotkać bursztyny w barwie zielonej, niebieskiej, czarnej, mlecznobiałej, bardzo rzadko bezbarwnej. Niezwykle cenione w bursztynie są zatopione szczątki flory i fauny, pochodzące nawet sprzed kilkuset lat. Niektóre z nich pochodzą nawet z okresu kredy i kenozoiku.

Bursztyn Bałtycki

Bursztyn Bałtycki to żywica kopalna, która powstała w warunkach naturalnych z drzew iglastych w eocenie (około 40 mln lat temu). Żywica wydostawała się wówczas ze zranień, pęknięć pni i gałęzi drzew, wytwarzając nacieki, nazywane soplami. Bardzo często ta żywica była nagromadzona bezpośrednio pod korą lub wewnątrz pnia. Zachowała się do dziś. Bursztyn bałtycki jest najcenniejszą odmianą jantaru, wykorzystywaną w jubilerstwie. Jest poddawany procesowi szlifowania i łączony najczęściej z srebrem lub złotem. Wytwarza się z niego wiele elementów biżuterii tj. bransoletki, pierścionki, kolczyki, broszki i naszyjniki. Ma ogromne walory estetyczne i cechuje się dużą paletą barw – od białej, przez żółtą, pomarańczową, czerwoną i kończąc na czarnej czy fioletowej. W bursztynach bałtyckich można znaleźć inkluzje organiczne, które mają dodatkowy wpływ na wartość kamienia.

Naszyjniki z bursztynem

Tak, jak wcześniej już wspominaliśmy, bursztyn aktualnie wykorzystywany jest głównie w jubilerstwie. Jego wysokie walory estetyczne i historyczne sprawiają, że jest on niezwykle cennym surowcem i pożądanym przez jubilerów. Z bursztynu wytwarza się różne elementy biżuterii. Jednymi z najbardziej popularnych i uwielbianych przez kobiety są naszyjniki bursztynowe. Te subtelne ozdoby najczęściej łączone są ze srebrem i złotem. Najcenniejszym bursztynem, który wykorzystywany jest do produkcji kobiecych ozdób, jest bursztyn bałtycki. Znajduje się w nim 8% kwasu bursztynowego, czym wyróżnia się na tle innych bursztynów. Piękne barwy kamienia, cenne inkluzje, nadzwyczajny proces jego powstawania – to wszystko zainspirowało artystów i jubilerów z całego świata do tworzenia subtelnych i eleganckich naszyjników z zawieszkami i wisiorami o różnych wzorach i kształtach. Te ozdoby są dostępne w Polsce (w różnych barwach, rozmiarze i formie) w dość niskich cenach i są eksportowane na szeroką skalę również zagranicę. Ogromną zaletą naszyjników z bursztynem jest ich uniwersalność. Są idealnym dodatkiem zarówno do eleganckich, jak i codziennych stylizacji. Sprawdzą się idealnie na każdą możliwą okazję i porę roku. Latem przepięknie prezentują się z przewiewną sukienką, a zimą ubogacają wełniane swetry. Bursztyn bałtycki może być śmiało łączony z różnymi kolorami, wzorami i metalami szlachetnymi- zarówno ze złotem, jak i srebrem. Jest też ponadczasowy i nigdy nie wychodzi z mody. Naszyjniki bursztynowe są wspaniałym uzupełnieniem różnego rodzaju stylizacji: klasycznej i eleganckiej, boho, vintage, ale również jest subtelnym dodatkiem do casualowych kreacji do pracy, na uczelnie, spotkanie z przyjaciółką, czy randkę z chłopakiem.

Naszyjnik z bursztynem do każdej stylizacji

Bursztyn to piękny i uniwersalny kamień, który pasuje praktycznie do wszystkiego! Jednakże, by nadawał wyjątkowości i charakteru naszej stylizacji, musi być odpowiednio do niej dopasowany i do innych elementów biżuterii tj. kolczyki, pierścionki, czy bransoletka. Jeśli mamy na sobie wyraźne kolczyki lub czerwoną sukienkę, masywny naszyjnik z bursztynem stanie się zbędnym dodatkiem lub po prostu zginie i nie będzie przykuwał wzroku. Natomiast ten sam naszyjnik może być gustownym uzupełnieniem prostej, skromnej i klasycznej kreacji. Naszyjnik z bursztynem bez względu na to, czy jest masywny, czy delikatny nie będzie dobrze prezentował się z perłami, cekinami, sztucznymi kamieniami, czy cyrkoniami. Tego typu połączenie może wywołać wrażenie tandety. Subtelne naszyjniki z bursztynową zawieszką będą pasowały do bardziej wyrafinowanych stylizacji np. wieczorowa sukienka z dekoltem, ale również sprawdzą się w przypadku kreacji mniej odważnych i będą utrzymywały ich skromny ton. Pięknie prezentować się będą z białą, przewiewną koszulą z długim rękawem. Naszyjniki z bursztynem mogą świetnie komponować się z innymi ozdobami z tej samej kolekcji, pod warunkiem, że będą właściwie dopasowane do stroju i nie wywołają efektu przesytu. Delikatny naszyjnik z bursztynem będzie również doskonałym dodatkiem do prostego golfa, ciepłego zimowego sweterka lub luźniejszej koszulki. Warto pamiętać o tym, by bursztynową biżuterię nosić do ubrań jednolitych. Srebrny lub złoty naszyjnik z bursztynem urozmaici prostą casualową stylizację np. czarny golf i nada jej stylu. Zaleca się jednak trzymać zasady, że prawdziwy naturalny bursztyn prezentuje się dobrze z prawdziwym złotem i srebrem. Nie warto iść na skróty i sięgać po sztuczną tego typu biżuterię.

Naszyjniki z bursztynem idealne do letniego outfitu

Jak wszyscy dobrze wiedzą, bursztyn jest wytworem natury, dlatego przepięknie prezentuje się w połączeniu z letnimi stylizacjami i piękną przyrodą. Naszyjnik bursztynowy warto spakować na wakacyjny wyjazd nad morze. Masywne kamienie wspaniale prezentują się jako ozdoba noszona pojedynczo. Duże i wyraziste bursztynowe wisiory idealnie wpasowują się w wakacyjny outfit. Pięknie prezentują się jako dodatek do długich sukienek i bluzeczek na ramiączkach, a także długich koszul w stylu boho. Naszyjniki delikatniejsze z subtelną bursztynową zawieszką warto połączyć z jednolitymi zwiewnymi sukienkami, T-shirtami i koszulami. W połączeniu z delikatną bransoletką z bursztynem na rękę lub nogę wyglądają stylowo i niezwykle atrakcyjnie.

Naszyjniki męskie z bursztynem

Biżuteria przywodzi na myśl głównie ozdoby, po które sięgają kobiety na całym świecie, a to przede wszystkim mężczyźni byli z nią związani od zarania dziejów. Jeszcze przed naszą erą produkowano różnego rodzaju amulety dla mężczyzn z kości zwierząt, kłów, drewna, kamieni, a także muszelek. Miały one chronić przed złymi mocami, w co wówczas wierzono. W starożytności męska biżuteria zaczęła nabierać innej formy –wskazywała na status społeczny, przynależność do określonej grupy, władzę i bogactwo. W Rzymie męskie elementy biżuterii były ozdabiane diamentami. Głowy państwa nosiły złote pierścienie. W epoce renesansu (XVI i XII wiek) biżuteria męska miała największe znaczenie i osiągnęła ogromną popularność. Nosiła ją przede wszystkim szlachta i królowie, szczególnie były to takie ozdoby, jak łańcuchy, pierścienie, sygnety, a także kolczyki. Współcześnie męskie ozdoby odgrywają również ogromną rolę i nie powinny być pomijane. Właściwie dobrane do stylizacji wskazują na dobry gust i styl mężczyzny. Ten, który dba o siebie i zwraca uwagę na schludny i elegancki wygląd, wzbudza zainteresowanie nie tylko kobiet, ale również środowiska biznesowego. W ostatnim czasie niezwykle popularne stały się ala naszyjniki męskie – krawaty z bursztynem, które można dopasować do eleganckiego stroju, dodać mu stylu i wyróżnić się z tłumu. Mogą być one świetnym pomysłem na prezent dla ukochanego mężczyzny – męża, narzeczonego, chłopaka, brata, ojca lub przyjaciela.

Jak pielęgnować naszyjniki z bursztynem?

Zaleca się, aby naszyjniki bursztynowe były czyszczone i pielęgnowane regularnie i we właściwy sposób. Powinny być czyszczone na sucho lub mokro, jednakże gorąca woda nie powinna być stosowana, gdyż może mieć negatywny wpływ na jakość i wygląd ozdoby. Warto do przygotowanej wody dolać odrobinę mydła lub spirytusu. Tak przygotowaną mieszaniną należy przetrzeć każdy bursztyn osobno za pomocą miękkiej ściereczki. Wtedy mamy pewność, że nie porysuje ona kamienia. Nie powinniśmy namaczać całych bursztynów, gdyż mogą szybko zmatowieć i stracić estetykę. Kolejny krok to przecieranie bursztynu suchą ściereczką, która ma właściwości polerujące. Szorstka gąbka nie jest wskazana, gdyż może zniszczyć kamień w naszyjniku. Naszyjniki bursztynowe powinny być przechowywane oddzielnie i najlepiej owinięte w miękki materiał. Stosując się do tych zaleceń, możemy uniknąć porysowań, zmatowienia i innego rodzaju zniszczeń. Bursztyn nie powinien mieć styczności z perfumami, kosmetykami i innymi substancjami chemicznymi. Nie powinien być też wystawiany na słońce.

Jakie kroki podjąć, gdy bursztyn w naszyjniku zmatowieje lub bardzo się zabrudzi?

Zmatowiały lub pobrudzony bursztyn nie jest prosty w czyszczeniu. Łatwiej jest bowiem zapobiec zmatowieniu, niż doprowadzić taki bursztyn do pierwotnego stanu. Kiedy bursztyn matowieje? Przede wszystkim wtedy, gdy ma częsty kontakt z wodą np. pod wpływem potu lub wilgoci. Jeżeli naszyjnik z bursztynem bardzo mocno się zabrudzi, warto sięgnąć po radykalniejsze sposoby. Należy wówczas użyć spirytusu, nanieść go na miękką i suchą ściereczkę lub zanurzyć w amoniaku na kilka minut. Następnie starannie opłukać z niego alkohol wodą i wytrzeć do sucha. Jeśli bursztyn natomiast zmatowiał, warto nabłyszczyć go olejkiem migdałowym. Nie tylko będzie pięknie i świeżo prezentował się, ale również pachniał.

Jak przechowywać naszyjniki z bursztynem?

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, o naszyjniki z bursztynem trzeba odpowiednio zadbać. Nie tylko powinniśmy chronić je przed kontaktem z wodą i wilgocią, ale również przechowywać je we właściwy sposób. Tą drogą możemy uniknąć zanieczyszczeń, porysowań, zmatowienia i zardzewienia. By zapewnić im nieskazitelny wygląd warto:

• Przechowywać każdy naszyjnik osobno –trzymanie wszystkich naszyjników razem może doprowadzić do przykrych konsekwencji w postaci porysowania, a co gorsze splątania się ze sobą (mowa o łańcuszkach). Przy próbie rozplątania łańcuszków może dojść nawet de zerwania lub rozciągnięcia ich.
• Przeprowadzić selekcję-Bardzo istotne jest, by podzielić wszystkie naszyjniki na kilka grup tematycznych np. biżuteria srebrna lub złota.
• Przechowywać naszyjniki we właściwym miejscu –warto wyznaczyć jedno miejsce, w którym będziemy trzymać bursztynowe ozdoby np. pudełeczka, woreczki
• Zaopatrzyć się w miękką tkaninę do pudełeczek – choć niektórym może wydawać się to zaskakujące to w sytuacji, gdy zdecydujemy się na przechowywanie naszyjników z bursztynem w pudełeczkach, powinny być one zaopatrzone w miękki materiał, który będzie zapewniał im ochronę przed zniszczeniami. Dobrze jest, gdy pudełeczka dostosowane są rozmiarem do biżuterii.
• We właściwy sposób użytkować ozdoby– naszyjniki z bursztynem są oczywiście przeznaczone do noszenia, ale w odpowiedni sposób. Powinny być ściągane w domu, w szczególności, gdy wykonujemy różnego rodzaju prace domowe, a także na siłowni, podczas biegania lub na basenie. Należy również ściągać je na solarium i różnych zabiegach upiększających.

Bursztynowe naszyjniki, a zdrowie

Bursztyn od lat uważany jest za niezwykły kamień o uzdrowicielskich mocach. Do dziś jest symbolem optymizmu i początku. Współcześnie uważa się, że jantar jest jednym z najskuteczniejszych leków, stosowanych na wszelkie dolegliwości reumatyczne i astmę. Zgodnie z wynikami przeprowadzonych badań, bursztyn zawiera bardzo cenne mikroelementy takie jak krzem, żelazo, magnez, potas , związki organiczne wraz z jodem, substancjami lotnymi, czy też kwasami żywicznymi. Zgodnie z różnymi opiniami bursztyn pozytywnie wpływa na stabilizację psychiczną, dobre samopoczucie, a także pomaga w walce ze stresem i bezsennością. Jantar wydziela jony ujemne, a więc jest naturalnym jonizatorem powietrza. Współcześnie bardzo wiele miast zmaga się z poważnym problemem zanieczyszczonego powietrza tj. smog, w którego składzie przeważają jony dodatnie. Jony dodatnie są również produkowane w mieszkaniach, przez sieć wysokiego napięcia tj. domowe sprzęty elektryczne np. kuchenne, pralka, telewizor, urządzenia grzewcze i wiele innych. Nadmiar jonów dodatnich może doprowadzać do zawrotów głowy, migreny i innych dolegliwości szczególnie na tle psychicznym np. obniżony nastrój. Dodatkowo może prowadzić do zatrucia organizmu toksynami. Aby zachować dobry nastrój i zdrowie, stosunek jonów dodatnich do ujemnych powinien wynosić od 5 do 4. Co zrobić, by zapewnić sobie kontakt z jonami ujemnymi? Warto zaopatrzyć się w naszyjnik z bursztynem naturalnym, gdyż wydzielane przez niego jony ujemne zwiększają przepływ tlenu do mózgu i krwi, co prowadzi do wzrostu energii, poprawy samopoczucia i koncentracji. Działa to również oczyszczająco na organizm, zanieczyszczony toksynami.

Jak rozpoznać czy bursztyn w naszyjniku jest prawdziwy, czy fałszywy? Domowe sposoby!

Bursztyn jest jednym z najcenniejszych wytworów natury, szczególną wartość ma w jubilerstwie. Fakt ten wykorzystuje coraz więcej osób, żeruje na niewiedzy ludzi i często podrabia wartościowy surowiec. Ciężko jest sprawdzić autentyczność bursztynu, ale na szczęście są na to sposoby! Warto je poznać.

1. Metoda solankowa – wystarczy do 250 mililitrów wody dodać 25 gramów soli, następnie do tej mieszanki wrzucić bursztyn. Jeżeli kamień jest prawdziwy, będzie unosić się na powierzchni wody lub powoli i delikatnie będzie opadać. Podrobiony kamień szybko opada na samo dno.
2. Metoda pocierania bursztynu – innym sposobem jest pocieranie bursztynu o sweter przez około. 20-30 sekund. Jeśli jest prawdziwy to powinien przyciągać kosmyki włosów pod wpływem naelektryzowania. Jeżeli nie przyciąga ich, to najprawdopodobniej został wykonany ze szkła, plastiku lub innego materiału. Prawdziwy, naturalny bursztyn przy pocieraniu o materiał wydziela przyjemny zapach żywicy.
3. Metoda z użyciem światła – inną metodą domową jest sprawdzanie prawdziwości bursztynu przy pomocy światła. Bursztyn należy zbliżyć do światła, nakierować go najlepiej na promienie słoneczne i sprawdzić w ten sposób jak się na nim zmienia. Jeżeli mieni się na niebieski kolor, to bursztyn jest naturalny.
4. Nie tylko domowymi sposobami można sprawdzić, czy bursztyn jest prawdziwy. Można zrobić to przy pomocy profesjonalnego i bardziej zaawansowanego sprzętu, specjalnie do tego przeznaczonego. Aby sprawdzić autentyczność kamieni, zaleca się wykorzystać spektrometr. Badanie polega na sprawdzeniu, czy na kamieniu są widoczne elementy charakterystyczne dla bursztynu naturalnego.

Źródło / bibliografia

1. Ibn Abd Rabbih, The Unique Necklace: Al-‘iqd Al-farid (The Great Books of Islamic Civilization) – Volume I, Garnet Publishing, 2006
2. Faya Causey, Amber and the Ancient World, Getty Publications, 2011
3. Rice, Patty C., Amber: Golden Gem of the Ages, AuthorHouse, 2006
4. Andrew Ross, Amber, Harvard University Press, 1998
5. Antoinette Leonard Matlins, Antonio C. Bonanno F.G.A., P.G., M.G.A. (auth.), Jewelry & Gems The Buying Guide: How to Buy Diamonds, Pearls, Precious and Other Popular Gems with Confidence and Knowledge [1 ed.], Springer Netherlands, 1989
6. Jeffrey Spier, Sandra Hindman, BYZANTIUM AND THE WEST: JEWELRY IN THE FIRST MILLENNIUM [1 ed.], Paul Holberton Publishing, 2012
7. Anna M. Miller GG, ASA (auth.), Illustrated Guide to Jewelry Appraising: Antique, Period, and Modern, Springer US, 1990
8. Ken B. Anderson and John C. Crelling (Eds.), Amber, Resinite, and Fossil Resins, American Chemical Society, 1995
9. Lidija Bakaric, Borut Kriz, Marin Soufek, Prehistoric amber and glass from Prozor in Lika and Novo mesto in Dolenjska,
10. David A. Grimaldi, Amber: Window to the Past, Harry N. Abrams, Publishers, in association with the American Museum of Natural History, 1996