Prymitywna pszczoła z pyłkiem sprzed 100 milionów lat zatopiona w bursztynie

W jednej z kopalni w Majnmie (dawniej Birma) została znaleziona pradawna pszczoła wraz z pyłkiem kwiatowym, pochodząca sprzed 100 milionów lat, zatopiona w bursztynie. Została ona zidentyfikowana przez badacza z Oregon State University, George’a Poinara Jr. Aby dowiedzieć się więcej o biologii i ekologii odległej przeszłości, sklasyfikował on owad jako przedstawiciela nieznanej do tej pory rodziny, rodzaju i gatunku i nadał mu nazwę Apicula Discoscapa z rodziny Discoscapidae. To pierwszy zapis pradawnego krewniaka współczesnych pszczół, a także pierwszy zapis pasożytów chrząszcza, które w dalszym ciągu pojawiają się u współczesnych pszczół. Odkrycie zostało opublikowane w BioOne Complete i rzuca nowe światło na początek życia pszczół, bardzo istotny element historii ewolucji, a także zróżnicowanie roślin kwitnących.

Charakterystyka pradawnej pszczoły

Skamieniała pszczoła ma cechy wspólne z pszczołami współczesnymi tj. śliwkowe włosy, parę ostróg na tylnej kości piszczelowej, zaokrąglony płat przedni, a także z osami apoidalnymi tj. bardzo nisko znajdujące się gniazda antenowe, a także niektóre cechy żył skrzydłowych. Ma też cechy unikalne. Poinar tak ją podsumował: „Coś wyjątkowego w nowej rodzinie, czego nie znaleziono na żadnej istniejącej ani wymarłej linii osy apoidalnej lub pszczół, jest rozwidlonym głąbikiem. Skamieliny pszczół są dość rozległe, ale większość z nich pochodzi z ostatnich 65 milionów lat i wygląda bardzo podobnie do współczesnych pszczół. Skamieliny, takie jak te w tym badaniu, mogą nam powiedzieć o zmianach, jakie przeszły niektóre osy, gdy stały się palynivores – zjadacze pyłku.” Co ciekawe, pszczoły miliony lat temu ewaluowały od grzebaczy – Sphecoidea, jednakże nie zachowało się zbyt wiele źródeł na temat tego, jak z drapieżnych owadów stały się organizmami, które ożywiają się pyłkiem kwiatowym. Nie wiadomo też kiedy doszło do tej zmiany. Nowo odkryta prymitywna pszczoła może przyczynić się do wyjaśnienia tych zagadek.

Na okazie pradawnego owada zatopionego w bursztynie znajdują się ziarnka pyłku. Świadczy to o tym, że pszczoła niedawno odwiedziła jeden lub więcej kwiatów. Dodatkowym dowodem na to, są zidentyfikowane w bursztynie przez Pointara Jr. chrząszcze triungulin-larwy pasożytów (jest ich aż 21, w tym pięć bezpośrednio na prymitywnej pszczole). Znalezisko świadczy o tym, że prastara pszczoła została zaatakowana przez 21 larw pasożytów, które znajdują się w tym samym kawałku bursztynu. Badacz wyjaśnił, że istnieje prawdopodobieństwo, że larwy te trafiłyby wraz z pszczołą do gniazda, by żywić się tam jej larwami, lecz duża liczba pasożytów obciążyła pszczołę, co doprowadziło do tego, że ta wpadła w żywicę.

Źródło: Oregon State University, fot. George Jr, OSU College of Science