Bursztyn Bałtycki sukcynit

W eocenie na niektórych obszarach dzisiejszej Polski znajdowało się płytki morze, które sąsiadowało z kontynentem nazywanym przez naukowców Fennoskandią. To tutaj w wilgotnym i ciepłym środowisku tropikalnego klimatu rósł bursztynowy las – kolebka bursztynu bałtyckiego. Występowały w nim przede wszystkim pradawne gatunki iglaste – przodkowie dzisiejszych świerków, jodeł, sosen, ale też modrzewi, sekwoi czy cedrów.

 

Warunki tamtejszych terenów sprzyjały rozwojowi roślinności, która była bujna i gęsta. Ówczesne drzewa intensywnie żywicowały. Przypuszcza się, że był to efekt silnej aktywności wulkanicznej i zanieczyszczenia powietrza. W miejscach pęknięć i uszkodzeń tkanki wypływająca żywica działała jak warstwa ochronna. Wydzielając lepką substancję, drzewa broniły się przed wnikaniem drobnoustrojów, pasożytów i szkodliwym działaniem atmosfery. Żywica gromadziła się w dużych szczelinach, pod korą, a nawet wewnątrz pni. Wypływając na zewnątrz, tworzyła nacieki, które przybierały postać sopli lub kropel.

Do wydobywającej się na zewnątrz substancji dostawały się fragmenty tamtejszej ściółki leśnej, kawałki roślin, motyle, muchówki, pająki, stawonogi i inne owady, a nawet małe gady, takie jak jaszczurki. Uwięzione w żywicy zostawały w niej na zawsze. Dzisiaj możemy podziwiać je jako niezwykłe osobliwości zatopione w bursztynie bałtyckim. Dla naukowców inkluzje są z kolei prawdziwymi skarbami. Pozwalają przyjrzeć się ewolucji niektórych gatunków owadów.

W przypadku bursztynu bałtyckiego trudno jednoznacznie ustalić roślinę macierzystą, z której pochodziła zastygła żywica. Niektórzy badacze wskazują, że mogła to być wymarła sosna balsamiczna nazywana również drzewem bursztynodajnym. Inni uważają, że były to gatunki z rodzin sośnicowatych lub z rodzaju modrzewników.

 

Suknicyt

Bursztyn bałtycki bywa nazywany również sukcynitem. Powstał około 40 milionów lat temu. Najczęściej występuje na terenie południowych wybrzeży Bałtyku: w Rosji, Polsce, Niemczech, Danii, ale też na Litwie, Łotwie czy Ukrainie. W Polsce jego złoża znajdziemy w okolicach Mierzei Helskiej, Mierzei Wiślanej, Zatoki Gdańskiej, na Kurpiach, a także w okolicach Lubartowa.